Manuchehr Jamaliخرّمدینان
و آفریدنِ جهانِ خرّم
کاشف فرهنگ زنخدائی ایران
« بنیاد فرهنگ ایران »
منوچهر جمالی
VIEW PART 1 E-BOOK AS A PDF 4.7 MB
VIEW PART 2 E-BOOK AS A PDF 4.7 MB
VIEW PART 3 E-BOOK AS A PDF 5.5 MB
VIEW COMPLETE E-BOOK AS A PDF 15.0 MB
فرهنگ مردم ایران باستان
فرهنگ عامیانه آئینه ای است از طرز فکر و باورهای مردم کوچه و بازار.
زنده یاد منوچهر جمالی با بهره گیری از واژه ها و اصطلاحات و اسطوره های ما موفق به کشف بسیاری از باورها و اعتقادات گذشته ما شده بود و آنها را در هشتاد و اندی کتاب که گنجینه ای از فرهنگ تاریخی ما هستند منعکس کرد.
با استفاده از دانش اتیمولوژی او موفق به تجزیه و تحلیل ساختار واژه های ایرانی شد و همانطور که اشاره شد با بهره گیری از اسطوره های ما و فرهنگ عامه و کنار هم گذاشتن این عناصر موفق به کشف فرهنگ زنخدائی ایران باستان با محوریت سیمرغ یا نماد این زن خدا شد .
این باور پیش از زرتشتی گری یا مزدائیزم در ایران و کشورهای دور و نزدیک رایج بود و اساسش بر مبنای زندگی هماهنگ با طبیعت و حفظ محیط زیست و پرهیز از کشتن حیوانات و آلوده کردن طبیعت بود.
متاسفانه این فرهنگ جامعه را در مقابل تهاجم اقوام بیگانه بیدفاع میکرد از اینرو به گفته جمالی تحولی بنیادین پیدا می کند و تقریبا به ضد خود تبدیل میشود بطوریکه در اروپا میتراس یا پسر میترا خدای جنگ میشود.
معابد میترائیستی زیادی در اروپا پیدا شده که معمولا در زیر زمین ساخته میشدند و در آنها تصویر میتراس در حال کشتن گاو بر دیوار ها کشیده شده است.
به تعبیر جمالی کشتن گاو نشانه ای از تحول باور میتراییستی اولیه که در آن کشتن حیوانات ممنوع بود، است.
درمعبد میترائیستی که معمولا برای خواص و نه عوام بودند شخص تازه وارد به فرقه آنها می بایست از هفت مرحله که نخستین آنها مرحله کلاغ و آخرین آنها مرحله پدر بود بتدریج در طول حیاتش بگذرد. بسیاری از باورهای آنها بسیار شبیه باورهای درویشی است و بسیاری باور دارند که مراحل عرفان همان باورهای میترائیستی گذشته اند که تا حدی تغییر شکل داده اند.
تجزیه و تحلیل مراحل میترائیستی و مراحل عرفانی در این پست کوتاه نمی گنجد.
باورهای سیمرغی یا میتراییستی دوره نخستین پیش از تحول میترا به میتراس یا خدای جنگ، امروزه بسیار مدرن و امروزی به نظر میرسند و هرچه زمان می گذرد بیشتر متوجه ارزشهای محیط زیستی و انسان دوستانه آنها می شویم.
دکتر فرزاد وحید
—
Die Kultur des alten Iran
Die Volkskultur spiegelt die Denkweise und den Glauben der Menschen in den Gassen und auf den Märkten wider. Dem verstorbenen Manuchehr Jamali gelang es, mithilfe unserer Wörter, Begriffe und Mythen viele unserer früheren Glaubensvorstellungen und Überzeugungen zu entdecken und sie in rund achtzig Büchern zu reflektieren, die eine wahre Fundgrube unserer historischen Kultur darstellen.
Mithilfe seiner etymologischen Kenntnisse gelang es ihm, die Struktur iranischer Wörter zu analysieren. Wie bereits erwähnt, gelang es ihm, durch die Nutzung unserer Mythen und Volkskultur und deren Zusammenführung, die Kultur der alten iranischen Göttinnen zu entdecken, deren Mittelpunkt der Simorgh, das Symbol dieser Göttin, war.
Dieser Glaube war im Iran und in nahen und fernen Ländern schon vor dem Zoroastrismus oder dem Mazdaismus weit verbreitet. Seine Grundlage war ein Leben im Einklang mit der Natur, der Schutz der Umwelt und die Vermeidung von Tiertötungen und Umweltschädigungen.
Leider machte diese Kultur die Gesellschaft schutzlos gegenüber der Invasion durch fremde Stämme. Jamali zufolge erlebte sie daher einen grundlegenden Wandel und verkehrte sich beinahe in ihr Gegenteil, sodass Mithras oder seine Nachfolge in Europa zu einem Kriegsgott wurde.
In Europa wurden zahlreiche Mithräen gefunden, die meist unterirdisch [oder in Felsen gehauen] errichtet wurden und deren Wände mit dem Bild von Mithras‘ Stiertötung bemalt sind. Jamali zufolge ist die [Abbildung der] Stiertötung ein Zeichen für die Fortentwicklung des ursprünglichen Mithrasglaubens gewesen, in dem das Töten von Tieren verboten war.
Im Mithraeum, das in der Regel einer Elite und nicht dem einfachen Volk vorbehalten war, musste ein Neuankömmling im Laufe seines Lebens sieben Stufen durchlaufen: die erste war die Rabenstufe und die letzte die Stufe des Vaters. Viele ihrer Glaubensvorstellungen ähneln stark dem der Derwische, und es wird häufiger angenommen, dass die Stufen der Mystik dieselben sind, wie die der mithraeischen Glaubensvorstellungen, die sich jedoch im Laufe der Zeit gewandelt haben.
Eine Analyse der mithraischen und mystizistischer Stufen geht über den Rahmen dieses kurzen Beitrags hinaus. Die simorgischen oder frühmithraischen Glaubensvorstellungen aus der frühen Zeit – d.h. vor Mithras‘ Verwandlung in Mithras, den Kriegsgott – wirken heute sehr modern und zeitgemäß, und mit der Zeit werden wir uns ihrer ökologischen und humanitären Werte immer bewusster.
Dr. Farzad Vahid
—
The culture of ancient Iran
Popular culture reflects the way of thinking and beliefs of the people in the alleys and markets. The late Manuchehr Jamali succeeded in using our words, concepts and myths to discover many of our past beliefs and convictions and reflect them in around eighty books, which are a veritable treasure trove of our historical culture.
Using his etymological knowledge, he was able to analyze the structure of Iranian words. As already mentioned, by using our myths and folk culture and bringing them together, he was able to discover the culture of the ancient Iranian goddesses, the center of which was the Simorgh, the symbol of this goddess.
This belief was widespread in Iran and in countries near and far even before Zoroastrianism or Mazdaism. It was based on living in harmony with nature, protecting the environment and avoiding killing animals and damaging the environment.
Unfortunately, this culture made the society vulnerable to invasion by foreign tribes. According to Jamali, it therefore underwent a fundamental change and almost turned into its opposite, so that Mithras or his heir in Europe became a god of war.
Numerous mithraeums have been found in Europe, most of which were built underground [or carved into rock] and whose walls are painted with the image of Mithras killing the bull [the tauroctony]. According to Jamali, [the image of] the killing of the bull was a sign of the progression of the original belief in Mithras, in which the killing of animals was forbidden.
In the Mithraeum, which was generally reserved for an elite and not the common people, a newcomer had to pass through seven stages in the course of his life: the first was the raven stage and the last was the father stage. Many of their beliefs are very similar to those of the dervishes, and it is frequently assumed that the stages of mysticism are the same as those of the Mithraic beliefs, which have changed over time.
An analysis of the Mithraic and mystic stages is beyond the scope of this short article. The Simorgic or ancient Mithraic beliefs from the early period – i.e. before Mithras’ transformation into Mithras, the god of war – seem very modern and contemporary today, and with time we are becoming more aware of their ecological and humanitarian values.
Dr. Farzad Vahid
—
سیمرغ یا ارتا، خدای ایران، خودش را در هر تنی می«هِشت»، میکاشت، با آن، انباز میشد. از این رو او را «ارتاواهیشت» مینامیدند و هنگامی این تخم از «خوشه خدا» در انسان، آشکار میشد، «بهشت» پیدایش مییافت. بهشت، رویش ِخدا در انسانست، نه اطاعت انسان از الله
منوچهرجمالی
Simorgh oder Artha, die iranische Gottheit, [می » هِشت »] „erschüttete“ sich in jedem Körper, sie säte sich aus und ward so Teil von allem. Daher wurde diese Gottheit auch Artha Vahisht / Artavahisht genannt, und als dieser Same aus der „göttlichen Ähre“ in einem Menschen offenbart wurde, erschien der „Himmel“ oder das „Paradies“ [behesht / بهشت ].
Der „Himmel“ ist die Erscheinung Gottes im Menschen und nicht der Gehorsam des Menschen gegenüber Gott.
—
Simorgh or Artha, the Iranian deity, [می » هِشت »] “effused” itself into every body, she sowed herself and thus became part of everything. Therefore, this deity was also called Artha Vahisht / Artavahisht, and when this seed from the “divine ear” was revealed in a human being, the “heaven” or “paradise” [behesht / بهشت ] appeared. The “heaven” is the appearance of God in man and not the obedience of man to God.
M. Jamali
—
Simorgh or Arta, the Iranian deity > see more in this context:
https://www.jamali.info/maghalat/doosti_7
https://www.jamali.info/maghalat/doosti_11
and all search results about Artha on this page
In secularity every day is a celebration. In heathen Iranian culture, every day is Nowruz. Celebration is always about “renewal”. Why Nowruz became a festival, when man became an enemy to his own celebrational-wisdom; the narration of Nowruz in the Shahnahmeh is a narration of the Zoroastrian priests during the Sassanian period. The meaning of “secularity” is that: life in time is celebration. Life is ‘laughing’ in ‘time’.
In der säkularen Welt ist jeder Tag ein Fest. In der heidnischen iranischen Kultur ist jeder Tag Nowruz. Beim Feiern geht es immer um “Erneuerung”. Warum Nowruz zu einem Fest wurde, als der Mensch zum Feind seiner eigenen Festweisheit wurde; die Erzählung von Nowruz im Shanameh ist eine Erzählung zoroastrischer Priester aus der sassanidischen Zeit. Die Bedeutung von “Säkularität” ist, dass das Leben in der Zeit ein Fest ist. Das Leben ist ein “Lachen” in der “Zeit”.
درسکولاریته، هرروزی، جشن است
درفرهنگ ایران
هرروزی، نوروزاست
جشن، همیشه با « نوشدن » کاردارد
« چرا نوروز ،جشنی شد که انسان، دشمن خردِ جشن سازِِ خود شد »
روایت شاهنامه ازنوروز، روایتی ازموبدان زرتشتی در دوره ساسانیانست
معنای « سکولاریته » اینست که: زندگی در زمان ، جشن است. زندگی، خندیدن درزمانست.
منوچهرجمالی
VIEW THIS ARTICLE AS WORD.DOC —
VIEW THIS ARTICLE AS PDF
آرمان فرهنگ ایران درمعرفت ، «جستجوی همیشگی » است ، نـه « همه دانی، و دانستن حقیقت، ومالکیت آن، وماندگارشدن دریک آموزه وشریعت»، که ویژگی«الله» و«اهورامزدای زرتشت» هست. رام، خدای زمان وزندگی وموسیقی وشادی و شناخت ، میگوید که : نام من ، جوینده است – رام یشت
منوچهر جمالی
The ideal of the Iranian culture in knowledge is “permanent search”, not “omniscience, and knowing the truth, owning it, and persevering it in doctrine and law”, which is the characteristic of “Allah” and of Zoroaster’s “Ahura Mazda”. Ram, the god of time, life, music, joy and knowledge, says: “My name is seeker” – Ram Yasht
Das Ideal der iranischen Wissenskultur ist die „permanente Suche“ und nicht die „Allwissenheit“ und „die Wahrheit zu kennen und zu besitzen, und an einer Lehre und einem Gesetz festzuhalten“, was sowohl das Merkmal von „Allah“ als auch das Zarathustras „Ahura Mazda“ ist. Ram, die Gottheit der Zeit, des Lebens, der Musik, der Freude und des Wissens, sagt: „Mein Name ist Suchende“ – Ram Yasht
M. Jamali
19.05.2010
https://www.jamali.info/alternate/190510_1/
this chashniha as a word.doc – as a pdf
Painting top: pencil drawings by Farangis G. Yegane > https://farangis.de/vessels/drawings
Andisheha-ye Rang-o-Rang
اندیشه های رنگارنگ
” آنکه میخواهد بُت نپرستد ، نباید بُت هارا بشکند، بلکه نباید بپرسـتد ”
منوچهرجمالی، نعش ها سنگین هستند
ما، بنا بررسوب تصاویر اسلامی ومسیحی ویهودی درذهنمان، می انگاریم که خدا، فراسوی خود،خلق میکند. ولی، درفرهنگ ایران، خدا، «میشود»، وتحول می یابد و «اصل متامورفوز» است، نه خالق. خودش، گیتی و زمان و انسان «میشود». خودش، سکولار= زمانی هست. زندگی در زمان ، گوهرخدائی دارد، و برترین ارزش است و نیازبه ایمان آوردن به خدائی نیست، چون همه ازگوهرخود خدا هستند.
—
“He who wants not to worship idols, should not break the idols, but should not pray”
Manouchehr Jamali, Naesh-ha Sangin Hastand.
Due to the deposition of Islamic, Christian and Jewish images in our minds, we think that God creates beyond himself. But, in [pre-zoroastrian rooted] Iranian culture, God “becomes” and transforms and is the “principle of metamorphosis”, not the creator. He “becomes” himself, the world, time and man. Secular = time itself. Life in time has the essence of God, and it is the highest value, and there is no need to believe in God, because everyone is an essence of God.
—
„Wer keine Götzen anbeten will, sollte die Götzen nicht zerbrechen, sondern nicht beten“
Manouchehr Jamali, Naesh-ha Sangin Hastand.
Aufgrund der islamischen, christlichen und jüdischen Bilder, die sich in unseren Köpfen festgesetzt haben, denken wir, dass Gott über sich hinaus schafft. Aber in der iranischen Kultur „wird“ Gott und verwandelt sich und ist das „Prinzip der Metamorphose“, nicht der Schöpfer. Er „wird“ sich selbst, die Welt, die Zeit und der Mensch. Weltlich = die Zeit selbst. Das Leben in der Zeit hat das Wesen Gottes, und es ist der höchste Wert, und es gibt keine Notwendigkeit an Gott zu glauben, denn jeder ist die Essenz Gottes.
– M. Jamali
05.04.2010
https://www.jamali.info/alternate/050410_1/
this chashniha as a word.doc – as a pdf
Painting top: acrylic on canvas by Farangis G. Yegane > https://farangis.de/maat/
سنگ نبشته های هخامنشی، نخست بر این گواهی میدهند که: «خدا، زمین و شادی را باهم میآفریند». باهم آفریدن «زمین و شادی در آغار»، فقط و فقط ،این معنا را دارد که «زندگی در گیتی به غایت شادی، یعنی به غایت جش همیشگی بودن»، پیدایش یافته است. این اندیشه، نه در گاتای زرتشت هست، نه در قرآن، و نه در تورات، و نه در انجیل، و نه در فرهنگ یونان. چرا، همه روشنفکران ایران، این سراندیشه بزرگ را که اصل سکولایسم است، نادیده میگیرند؟ ولی به یقین، فلسفه نوین ایران، با گشودن و بسط دادن همین سراندیشه، در سراسر گستره های زندگی، آغاز خواهدشد.
منوچهر جمالی
this chashniha as a word.doc – as a pdf
Painting top: oil o canvas by Farangis G. Yegane.
Simorghi / سیمرغی
a philosophical journal on secular mysticism and iranian culture
Jahrgang 3 / Volume 3
Via dem DNB-Server: https://d-nb.info/125739634X/3
Das Denken beginnt mit dem Lachen: die unsterbliche Kultur des Iran (überarbeitete Version)
Im Jahr 2009 haben Manuchehr Jamali und ich in Eile unser gemeinsames Buch „Das Denken beginnt mit dem Lachen: die unsterbliche Kultur des Iran“ herausgebracht. In dem Jahr zeigte sich die Wehrhaftigkeit eines großen Teils der iranischen Bevölkerung bei den Demonstrationen nach den Präsidentschaftswahlen auf den Straßen Irans. Das Regime begegnete dem Widerstand mit äußerster Gewalt und konnte so über Jahre sicherstellen, dass augenscheinliche Ruhe gewahrt werden musste.
Jamali und ich betrieben schon viele Jahre gemeinsam im Netz Seiten, insbesondere www.jamali.info, auf denen wir mithin auch versuchten andere säkulare politische Aktivist*innen zu unterstützen. Wir schrieben an unserem Buch und ich hatte zu der Zeit kein Autokorrektur-Programm auf meinem Computer – man glaubt es kaum – und auch hatte ich leider zu dem Zeitpunkt damals niemanden, der mir alle Kapitel hätte Korrektur lesen können. Die Idee zu dem gemeinsamen Buch entstand spontan. Ich betrieb die Webseiten von Jamali über seine philosophischen Ansätze und war somit mit vielen seiner Gedanken vertraut, obgleich ich mich auch bis heute eher unsicher und bevorzugt schriftsprachlich in der persischen Sprache bewege (was mir meine iranischen Verwandten und Freund*innen kaum verzeihen). Zudem waren mir die Inhalte von Jamali auch vertraut durch unsere Gespräche miteinander und zu dritt mit Farangis G. Yegane.
Die Auseinandersetzung mit einem säkularen Mystizismus im Erbe früher iranischer Kultur, setzt das in eine denkerische Praxis um, was man als ein passendes, in dem Fall kulturspezifisches Pendant zur heutigen Diskussion über eine Dekolonialisierung im Denken verstehen könnte.
Jamali erkannte bereits während seiner Studienaufenthalte in der BRD der Nachkriegszeit, wie wichtig es ist, sich mit den philosophischen Ansätzen des eigenen Kulturraumes zu befassen. Durch die Kontrastierung und das In-Verhältnis-Setzen westlicher Philosophien und von Rezeptionen klassischer philosophischer Ansätze der Antike beispielsweise, wurde ihm früh klar, was im iranischen Kulturgebiet und dessen Sprachraum gedankliche Dimensionen und Blickwinkel waren, die keinesfalls sowohl im Zuge akademischer Westzentriertheit als auch der politisch-religiösen Problematik, der sich der Iran gegenüber sah und sieht, verloren gehen dürften.
Unter der Gemeinschaft iranischer Exilant*innen tat man sich schwer mit einem Ansatz, der sich gedanklich in fast archäologischer Weise an die Literatur und die Philosophien des eigenen Kulturkreises annäherte und diese mit zeitgenössischer Philosophie und Politik verband. Im Westen „angekommen“ wendete man sich eher den Idealen sozialistischer Nüchternheit und einem einhergehenden Pragmatismus zu oder aber auch den Kompatibilitäten mit kapitalistisch-orientierenten Lebensentwürfen, Neoliberalismus und den allgemeinläufigen Vorstellungen über ein gesellschaftliches sowie individuelles Konformitätsstreben, das sich an den jeweiligen politisch-hegemonialen Prozessen ausrichten wird. Von beiden westlich-zentrieren Achsen her konnte man nun schließlich aber auch eine „Renaissance“ (und einer damit einhergehenden und Kompatibilitätsschaffung) erlernter religiös-politischer Herrschaftsvorstellungen herbeisehnen, als vermeintliche Alternative und Rückbesinnung auf die geschichtlichen Wurzeln im Orient.
Die Auseinandersetzung mit immerhin doch tradierter „alter Geschichte“ aus der eigenen Kultur, mit dem Fokus auf die iranische Sprache als etymologisch wichtigem Gegenstand, schien trotz allem Nationalstolz und trotz aller augenscheinlichen, aber vielleicht doch etwas vordergründigen Kulturpflege, vielen Zeitgenoss*innen einfach nicht nachvollziehbar und als philosophisch-kulturellen Ausgangspunkt nicht tragbar. Sicherlich ist auch heute die Synthese von Mythologie und Philosophie, die eigentlich zwei voreinander untrennbare Themen seien müssten, eher ein Außenseiterthema. Die Vorstellung frühe Geschichte sei ab einem gewissen Punkt zwangsläufig mit irgendeinem Grad an Primitivität gleichzusetzen – gleich wie die Bewertung vermeintlicher Primitivität ausfällt – begegnet uns in der Gegenwart immer wieder.
Jamali hat sich neben seiner Schriftstellerei und seiner Tätigkeit als Herausgeber oppositioneller, pro-demokratischer Meinungsvielfalt in den Jahren zwischen 1960 und 1985 als Galerist mit Hauptsitz in London mit der Kuration und der musealen Repräsentation archäologischer Kunst befasst, mit den Schwerpunkten auf griechische-, römische- und byzantinische Kunst, und im spezifischen mit Ausnahmekunst. Kultur als ein Kontinuum voller innerer Abzweigungen, war für Jamali Gegenstand der kritischen Auseinandersetzung und der Kulturanalyse.
Sprache und Inhalt zusammenzusetzen, gleich einem archäologischen Restaurierungsprozess, mutet in der sprachlich-praktischen Umsetzung vereinfachend an, weil man in die Grundlagen von Sprachen eintaucht. Dies sind überraschende Prozesse, da uns in der Regel alte bildlich-arbeitende Ausdrucksweisen fern sind – und noch ferner, wenn wir westlich geprägt sind, sind uns alte Begriffsbildungen mit Morphemen, die sich nicht auf das Altgriechische oder das Lateinische zurückführen lassen. Eine Annäherung an Mythologeme und damit im Zusammenhang stehende Denkmöglichkeiten ist aber kaum anders möglich als mit einem sich Heranwagen an die alten Bilder und Geschichten und die sprachlichen und inhaltlichen Fragmente.
Ich korrigiere hiermit also nochmal unser Buch über eine frühe iranische Bezugnahme auf das „Sein in der Zeit“ – wie es im Schahnameh Bezeichnung findet. Ein Zeitbegriff und ein Begriff des „in der Welt seins“, der sich säkular-mystisch betrachtet, und sich nicht auf unsere gedanklichen Territorialbegriffe begrenzen lassen muss.
Gita Marta Yegane Arani, Usingen 2022
سیمرغ ، خدای هخامنشیان
فرهنگ سیمرغی –
فرهنگ زنخدائی ایران
FARHANG SIMORGHI: PAGE 1, PAGE 2
***
ازجنگ « اهـورامـزدا» با « سـیمـُرغ » ،
که« خـدای عشق » است
تا جـهـادِِ الـلـّه ، با « سـیـمـرغ »
که هـمان « ابـلـیس» میباشد،
کـه« شــــاه پـریــان» اســــت
و درضمیرهـرانسانی، آشـیانـه دارد
پـَری = فـَری = عـشـق وجـُفـت بـودن
آشـیانه سیمرغ ، در« سـنگ = ابـرسـیاه و آذرخـش »
« سـنگ » ، بـه معـنای
« خانهِ عـشق و وصـال» بوده است
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
حق مسلم هرایرانی ، خوشزیستن و دیرزیستن است
حق مسلم هرایرانی ، پدیدارساختن خدای ِخرد، بهمن است
که درگوهرش هست، و تنها فرمان اوست که مرجع نهائیست
حق مسلم هرایرانی ، همپرسی با دیگران برای نهادن قانونست
***
چرا خـرد ِ ســا م ، سـنگی بود ؟
چـرا معـنای ِ واژه « سنگ »، واژگونه شد
فرهنگ( فـر+ سـنگ)
پـرسیدن = پرا سنه = فرا+ سـنگ
آسن خرد = خردسـنگـی = خردِ پُـرسـنـده
خـردِ سـنگی ، یا خـردِ هَـمـپـُرس
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
از نـقـشـانـدیـشـی
(نـقـش + انـدیـشـی )
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
انسان، درفرهنگ ایران ، فرزند و جفت خدا هست .
فرهنگ ایران ، عبودیت انسان را از هر قدرتی و ازهر خدائی ، برضد اصالت و حق و ارج خود میداند .
هر خدائی درخواست عبودیت ازانسان بکند ، خدا نیست و مطرود است .
عبد ساختن انسان ، با قهرو ارهاب، ولو هزارو پانصد سال نیز امتداد یافته باشد ، ایجاد حق برای چنین دینی نمیکند و
همیشه غاصب حق انسانی شمرده میشود.
***
از « عـقـل گـرائی »
بـه « خــرد – زائـی »
سروش ، «خردی که جام گیتی نما» رامیآورد
سـروش سـبـزپـوش
و
جـام یـاقـوتـی جــم
روئیدنِ سبزی وروشنی،ازخون+آب
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
« هـمیشه سـبـزبـودن »
غایت فرهنگ ایران، در« زندگی درگیتی » هست
چرا « خـرد ، سـبـزپـوش است » ؟
« غـایـتِ » زال زر
« همیشه سـبزبودن ِ زندگی »، درگیتی است
« غایت » زرتشت ،« همیشه سبزبودن »
درفراسوی گیتی،دربهشت(مینو)ممکن میگردد
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
« خـرد» ، درفرهنگِ زال زری ،
« کلید همه درهای بسته » بود
نه « اصل روشنگری »!
« دروازه هـسـتی »
«دروازه هستی» را،جز« ذوق» مدان،ای جان
ذوق = جـُفـت شدن حس با محسوس= دروازه
مولوی بلخی
چرا « در» یا « دروازه »
درفرهنگ ایران
همزاد=جناب=جُفت،شمرده میشد؟
« در» و«کلید» هردو،«همزاد=جُفت»هستند
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
ویژگی « بحث » آنست که ازعمق ،میکاهد و بدرازا، کشیده میشود
***
زال زر ، انسان را
« انـدازه ومیـزان هـمـه چـیـزهـا »
مـیـدانـد
زرتشت ، بُـن ِ
« اندازه و میزان بودن انسان »
را درفرهنگ ایران ، ازبیخ میکند
فلسفه(= اشوزوشت= دوستِ اشه یا urt) ،
که « اندیشیدن بنیادی » است
با « اندازه بودن انسان »، آغازمیشود
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
تـراژدی ِ فرهنگ ایران
پیکار
برای « یک غایت مشترک »
ولی با« دوشیوه متضاد »است
برای زرتشت،«اصل زندگی» و«اصل ضدزندگی»
بطوربدیهی ، دوچیز روشن ازهمدیگر هستند
مفهوم « روشنی ناب ِ» زرتشت
درجدابودن ومتضادبودن ِکامل«همزاد»،پیدایش مییابد
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
آیا خرد یک ایرانی ، حق ندارد فرهنگی را کشف کند که سه هزارسال موبدان زرتشتی که نیای همین آخوندهای امروزه اند ،و خود زرتشت، آنرا تحریف کرده اند و سوخته اند و پوشانیده اند و به صلیب زده اند و مسخ کرده اند. و دانشمندان غرب، همین تحریفات را بنام علم در دانشنامه ها، باز به خورد ما میدهند و مارا ازنوزائی و باززائی بازمیدارند ! آیا خرد ایرانی ، حق ندارد فرهنگی را که ازژرفای دل ایرانیان تراویده و نامش سیمرغ وهما وعنقا وسمندر بوده است و سراسر ادبیات ما ازآن انباشته است ( و دراین ادبیات بندرت نامی از هـُرمزو اهورامزدا برده میشود ) ، برضد این تحریفات درمتون زرتشتی بازیابد. این الهیات زرتشتی که فرهنگ والای سیمرغی را نابودساخته ، علت العلل
همه تباهیهای روزگارماست و این درست پاسخ به این شعرفردوسی است
که گیتی به آغاز، چون داشتند
که ایدر به ما خواربگزاشتند
***
مسائل کنونی ما ، مسائل هزاره های ماهستند
تنها با پرداختن به سیاست روز، مسائل کنونی ما، حل نمیشوند
« زندگی»، درپیکاربا « ضدزندگی»
تـاریخ ِ فـرهـنگ ایـران
تـراژدی ِ پـیـکــا ر
« زال زر » و « زرتـشـت »
برای « یک غایت مشترک »
ولی با« دوشیوه متضاد » است
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
زال زر، بُـنـیـادگـذار
حـق ِ ســرپـیـچـی
از« دیــن جـهــادی »
درفــرهــنگ ایــران
زال، کاروگفتارواندیشهِ « نیک » را
درشناخت ِ انسان از« هـنگام » میداند
زرتشت، کاروگفتارواندیشهِ« نیک » را
در شناخت « خـواسـت اهورامزدا» میداند
زال زرورستم ، برضدِ« جهادِ دینی»
زرتشت ، بنیاد گذار ِ« جهادِ دینی»
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
سیمرغ ، خدای هخامنشیان
***
زال زر
وحـق بـه سـرپـیـچـی
زال زرورستم ، برضدِ« جهادِ دینی»
زرتشت ، بنیاد گذار« جهادِ دینی»
« ارج ِانسان » درفرهنگ سیمرغی
مفهومیست که بنیاد ِ« سکولاریته»
و« حقوق بشر» است
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
زال زر = « َمـثـَل ِاعـلای انسان »
زرتشت ، « رهـاننده جهان »
« زال زر» یا « زرتـشت »
تنها رسالتی که خدای ایران،سیمرغ
به هرانسانی میدهد :
« آزمایش کردن از روزگاراست »
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
« زال ِزَر» یا « زرتـُشت »
« سیـمـرغ » یا « اهورامزدا»
« مـِهــروخـردِ بـاهـم جـُفـت »
یا
« جنگ ابدی، وکین توزی بی حد »
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
جـُغـد ، مرغی شـوم ومنحوس، شد
چون ، نـمـاد اندیشیدن ، برپایه جستجوی حواس
، دربُن، یا فطرت ِهرانسانی شمرده میشد
بوی = حِـس
چرا « همه حواس »، درفرهنگ ایران
« بـوی» ، نامیده میشدند ؟
« بــویــه » ، نام « هُـدهـُد» ، ناظم الاطباء
بــوم = بـوه = جـُغــد = اصل خرد ( بهمن )
بوم = بـومایـه = مـادربو= مرغ بهمن ( اصل خرد )
درهرانسانِی،« بـوم و بـویه =هُدهُد »هست
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
برای سکولار ساختن جامعه،
باید « درب ِ دوزخ » را بَست
درفرهنگ ایران، کار ِ بنیادی ِانسان
درگیتی ، بستن ِ دربِ دوزخ است
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
چگونه
« هـمـآهـنـگـی در کـثـرت »
جانـشــین
« تـوحـیـد »
مـیشـود ؟
سکولاریته وحقوق بشر
نوزائی ِفرهنگِ زنخدائی ِایرانست
سیمرغ بازبه آشیانه اش که ایران
( ایر+ یانه=خانه سیمرغ ) است بازمیگردد
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
فرهنگ ایران
فرهنگ فراسوی کفرو دین
یا بسخنی دیگر،
فرهنگ فراسوی مذاهب وادیان و ایدئولوژیهاست
وما نیزحکومتی فراسوی کفرودین، فراسوی مذاهب وادیان و ایدئولوژیها میخواهیم
***
خردِ خورشید گونه
یا مسئلهِ « روشنگری »
خردی که هم خودش، جهانرا روشن میکند
وهم خودش ، آن جهان را می بیند
کشتی نوح یا هفتخوان رستم
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
خرد و نجات در فرهنگ ايران
LISTEN TO MP3 FILE —
DOWNLOAD MP3 FILE
***
تضاد ِ « فرهنگ ایران »
با « الهیات زرتشتی »
و با « شریعت اسلام »
سکولاریته و راستی
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
روشنفکران ایران ، کورانی هستند که
عصای اسلام را دورانداخته اند و
عصای مارکسیسم را گرفته اند
ایمان، نیاز به عصادارد نه به چشم
جوانشدن، زندگی کردن بی عصاهست
***
سخنرانیِ: سکولاریته و راستي
LISTEN TO MP3 FILE —
DOWNLOAD MP3 FILE
***
داستان طوفان نوح
LISTEN TO MP3 FILE —
DOWNLOAD MP3 FILE
***
« اشا» وحقوق بشر
درشاهنامه
تفاوت مفهوم« حق»
با« قانون ونظام»
« حق به سرکشی ازنظام »
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
آذرخشهای فرهنگ ایران
مردم ، امتدادِ خدا – خدا ، امتدادِ مردم
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
آذرخشهای فرهنگ ایران
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
سیزده بدر، روزِ تیر، روزِ هُدهُد و بنفشه
PDF FILES: PAGES
1-3 ;
4-6;
7-9 ;
10-13
***
فرهنگ ایران وحقوق بشر
زندگی انسان در فرهنگ ایران ،
مقدس است
و این مقدس بودن زندگی انسان ،
سرچمه حقوق بشراست
« سام، پدرزال »
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
سکولاریته ، مهرورزی به زندگی درگیتی است
اسلام ،
زندگی دردنیا را خوارمیشمارد
ولی بنیادِ فرهنگ ایران ،
مهرورزی به زندگی دردنیاست
درفرهنگ ایران،
گیتی(=دنیا)،جانان(معشوقه)است
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
راستی و مستی
چرا در فرهنگ ایران ،
« بینش ِشاد که همان خوش بینی است »
مستی و دیوانگی و سرخوشی و آبستنی
خوانده میشد ؟
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
اهورامزدای زرتشت، جهان همرزمان خود را آفرید
الله ِ محمد ، جهان مجاهدان خودرا خلق کرد
سیمرغ با انبازهای خود، که انسانها وجانها باشند
باهم ، جهان مهررا آفریدند
جهان مهر را میتوان باهم آفرید و باهم سیمرغ شد
ما،« آفرینندگان باهم» هستیم ، نه مخلوق و آفریده خدائی
***
تضاد کفر وایمان ( دارالحرب و دارالسلام )
جنگ اهورامزدا با اهریمن
پیآیند خشونت و خرفتی حواس هستند
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
چرا فرهنگ اصیل ِ ایران ،
نیاز به جنبش سکولاریته ندارد ؟
جنبش سکولاریته،
در جامعه های مسیحی و یهودی و مسلمان، ضروری است
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
سکولاریته درفرهنگ ایران
«رستگاری زندگی ازآزار، درگیتی»
نه
«رستگاری روح ازگناه،درآخرت»
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
تراژدی مهر و داد
یا
تراژدی ایرج و فریدون
VIEW AS HTML — VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
در فرهنگ ایران
انسانها باهم، برابرند
چون بُنِ هر انسانی، بهمن و ایرج ( ارتا ) است
VIEW AS HTML — VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
خدای ایران، جهان و انسان را
با شیوه « جوانمردی » میآفریند، نه با « امر»
PDF FILES
بخش 1 —
بخش 2 —
بخش3 —
بخش 4
***
« اندیشیدنِ بنیادی »
فرهنگ ایران، فرهنگِ پیدایشی است
PDF FILES
بخش 1 —
بخش 2 —
بخش 3
***
جشن سده (سه + داه = سه زنخدا)
جشنِ هفت هفته
جشن همکاری سه رنخدایِ قداست جان باهم:
سیمرغ + آناهیت + آرمیتی
VIEW AS HTML — VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
در فرهنگ ایران
این انسانست که حق دارد، خودش ، خودش را بیازماید
انسان ، خودش میتواند اندازهِ کردار و اندیشه خود را بیابد
« بنیادِ حقوق بشری و آزادی انسان »
آزمایش = جستجوی سنجه ای که با آن همه چیز را میتوان اندازه گرفت
در فرهنگ ایران، «خودرا درگیتی آزمودن»
راه رسیدن به بینش حقیقی است
تفاوت مفهوم اگونال agonal یونانی، با مفهوم«خودآزمائی» ایرانی
درادیان ابراهیمی، الله و یهوه وپدرآسمانی،
انسان را امتحان میکنند، چون گوهرشان قدرتست
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
درفش کاویان، یا درفش خردِ سامانده ِانسان
ودرفشِ خردِهم ُپرس و درفش مهروداد
برضد قدرت(= میثاق بر پایه قربانی خونی)
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
با زال زر که فرزند و جفت سیمرغ است
فرهنگ سیمرغی ایران، استوارگردید. این فرهنگ سیمرغیست که
سرچشمه عرفان بطورکلی و بنیاد اندیشه های
مولوی بلخی، به ویژه است
بی زال زر، نمیتوان مولوی بلخی را شناخت
***
چرا
رستم به درون غارتاریک میرود، تا به بینش برسد
و افلاطون از غارتاریک میگریزد، تا به بینش برسد؟
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
« نوشدن » یا « تقلیدکردن ازنو »
« مدرنیسم » رامیشودبه ایران « وارد » کرد
ولی از « مدرنیسم »، نمیتوان « نو » شد
فرهنگ ایران، سرچشمهِ نوشوی
VIEW AS HTML — VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
انسانِ تلنگری
«جهان بینش» در انسان
از یک تلنگر، پیدایش می یابد
درفرهنگشهر
«انسان، موجودیست که حسّاسیت در ادراک و شناخت دارد»
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
فرهنگ ایران ،
حکومت را بر پایه خرد انسان میگذارد
حکومتی در فرهنگ ایران حقانیت دارد که
استوار بر خرد انسانی باشد
گذر از « سیاست » به « جهان آرائی »
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
پیدایشِ حکومت از ملت
ONLY AS SCANS: PAGES
1-3
***
چرا در فرهنگ ایران انسان ، اندازه حکومت است؟
PDF FILES
بخش 1 —
بخش 2 —
بخش3
***
هیچ انسانی، میان اینکه
از اژدها بلعیده شود یا ازنهنگ دریده شود
انـتـخـاب میکند ؟
***
فرهنگ ایران ، استوار بر « برابری انسانهای در جان » است
PDF FILES
بخش 1 —
بخش 2
***
سروش، فطرتِ هر ایرانیست
چرا ، رومیها ، به سروش،
« پارسی »، یعنی « ایرانی » میگفتند ؟
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
با زال زر که فرزند و جفت سیمرغ است
فرهنگ سیمرغی ایران، استوارگردید. این فرهنگ سیمرغیست که
سرچشمه عرفان بطورکلی و بنیاد اندیشه های
مولوی بلخی، به ویژه است
بی زال زر، نمیتوان مولوی بلخی را شناخت
***
درفرهنگ ایران
هیچکس ، حقانیت به
رهبری و پیشوائی و رسالت و نبوت و مظهریّت ندارد
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
فرهنگ ِ سرپیچ ِ ایران
«جام جم» ، نه « قرآن»
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
سپیده دم پیدایش فردِ آزاد و مستقل
در فرهنگ ایران
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
سرپیچی از « کتاب »
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
سیمرغ ، نام « فرهنگ اصیل ایران» است ، که متعلق به دوره پیش از زرتشت نیست ، بلکه همیشه زنده است ، و همیشه از قدرتمندان حکومتی و دینی ، سرکوبی شده و میشود ، وهمیشه خودرا ازنو ، عبارت بندی میکند، و چهره نوین، به خود میگیرد
***
« همپرسی » ، نه « ایمان »
در فرهنگ ایران، « همپرسی = دیالوگ »
بنیادگذار اجتماعست، نه « ایمان »
VIEW AS HTML — VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
در فرهنگ ایران، حق به سرپیچی و ایستادگی در برابر
حکومت بیداد و قدرت بطور کلی، ازچه سرچشمه میگیرد ؟
خرد انسان، سرچشمهِ سرپیچی
FILE IS MISSING ——– VIEW AS HTML — VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
قانون اساسی، باید بر بنیاد
« تصویر انسان در فرهنگ ایران »
نوشته شود
VIEW AS HTML — VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
با زال زر که فرزند و جفت سیمرغ است
فرهنگ سیمرغی ایران، استوارگردید. این فرهنگ سیمرغیست که
سرچشمه عرفان بطورکلی و بنیاد اندیشه های
مولوی بلخی، به ویژه است
بی زال زر، نمیتوان مولوی بلخی را شناخت
***
فرهنگ ایران، قدرت را مشروط میسازد
داستان رستم و سهراب
استوار بر مفهوم « اندازه » است
VIEW AS HTML — VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
شالودهِ « حکومت داد »
حق ایستادگی و سرپیچی
در برابر «حکومت بیداد» است
VIEW AS HTML — VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***
درفرهنگ ایران ، حق به سرپیچی و ایستادگی در برابر حکومت بیداد وقدرت بطورکلی، ازچه سرچشمه میگیرد ؟
خرد انسان، سرچشمهِ سرپیچی
VIEW AS HTML —
VIEW AS WORD.DOC —
VIEW AS PDF
***